Drenthe

Een jongere las een stukje tekst aan me voor. Het bleek een deel te zijn van de speech van Lisa de Leeuw, voorzitter van onze Rood jongeren. Lisa vertelt waar jongeren van vandaag mee te maken hebben. De stress en zorgen over hun toekomst. Lisa laat zien dat we een vuist moeten maken voor de toekomst. De speech "Het is tijd voor een alternatief" is hier te lezen.

Speech van ROOD-voorzitter Lisa de Leeuw tijdens de Algemene Ledenvergadering van 11-11-2018.

Een tijdje terug werd bekend dat dertigers van nu het als eerste
generatie sinds de Tweede Wereldoorlog slechter hebben dan hun ouders.
En voor de twintigers en tieners van nu, voor ons dus, ziet het er nog
minder rooskleurig uit. Het zijn drie essentiële bouwstenen – waar wij
onze toekomst op moeten bouwen – die steeds verder onder ons vandaan
worden geslagen: goed en toegankelijk onderwijs, zeker werk en een goed
en betaalbaar huis.

Om te beginnen met goed en toegankelijk onderwijs. Ik heb best lang over
mijn studie gedaan; 7 jaar. Daarnaast was ik natuurlijk actief voor
ROOD. En daar stak ik veel tijd in. Ik vond mijn studie leuk, maar bij
ROOD heb ik dingen geleerd die ik nooit zou leren op mijn opleiding. En
om me in te kunnen zetten voor een betere wereld, naast met mijn neus in
de boeken te zitten, moest ik mezelf in de schulden steken. En diep
ook. Ik heb een schuld van 38.000 euro. En ik denk dat veel jongeren
zich erin herkennen dat ik een hele tijd niet durfde in te loggen op
DUO. En dat ik buikpijn krijg als ik aan mijn studieschuld denk.

Toch voerden GroenLinks, D66, de PvdA en de VVD het schuldenstelsel in.
Want studeren is volgens de liberalen een investering in jezelf en
jongeren moeten zo snel mogelijk klaargestoomd worden voor de
arbeidsmarkt. Een hele generatie studeert af gebukt onder een enorme
studieschuld waar ze nog 35 jaar lang aan vast zullen zitten. 35 Jaar.
Dat is ongeveer je hele werkende leven. En de totale studieschuldenberg
in Nederland is opgelopen tot bijna 21 miljard euro. Het gevolg? Eén op
de vier studenten loopt rond met burn-out klachten. En juist de kinderen
van ouders die zelf niet hebben gestudeerd, kiezen er eerder voor om
ook niet te gaan studeren. En hiermee maken ze het ultieme doel van ons
onderwijs helemaal kapot. Ons onderwijs is geen emancipatiemachine meer,
maar een reproductiemachine van bestaande ongelijkheid.

Dan de arbeidsmarkt. Als je aan het werk gaat, heb je waarschijnlijk een
onzeker flexcontract. Nederland is namelijk kampioen flexwerk. Nergens
in Europa groeit het aantal flexibele contracten zo snel als in ons
land. De afgelopen 10 jaar zijn er een half miljoen vaste banen
‘verdwenen’. Het is volledig doorgeslagen. En jongeren hebben het meest
te maken met onzekere contracten. Zij verdienen per jaar gemiddeld
vijfduizend euro minder dan jongeren met een vast contract. En flexibel
werk wordt geframed als vrijheid. Maar wij weten dondersgoed dat
vierentwintig uur per dag klaarstaan voor je baas, niks met vrijheid te
maken heeft. Wij weten dat niet weten of je straks nog werk hebt, niks
met vrijheid te maken heeft.

Wij weten dat niet weten of je aan het eind van de maand je huur kunt
betalen, of eten kunt kopen, niks met vrijheid te maken heeft. Wij weten
dat een onzeker contract, waardoor je niet meer op durft te komen voor
je eigen rechten op de werkvloer, omdat je er anders uitgeflikkerd
wordt, niks met vrijheid te maken heeft. Er is vrijheid, maar niet voor
ons. De vrijheid is er voor het bedrijfsleven, voor de bazen. Zij
schuiven hun risico’s af op ons. Rechten, arbeidsrechten, waar mensen
voor zijn gestorven, worden systematisch afgebroken.

En dan als laatste wonen. Jongeren worden uitgebuit door huisjesmelkers
en starters kunnen geen kant op. Er is een groot tekort aan betaalbare
huurwoningen. Huisjesmelkers vragen absurde huren voor mini-kamers. En
steeds meer woningen worden opgekocht door vastgoedcowboys,
mega-investeerders zoals Pandjesprins Bernard, waardoor mensen zoals wij
geen enkele kans meer hebben op een fatsoenlijk huis. En ook hier
worden groepen tegen elkaar uitgespeeld, zodat het kapitaal er met de
buit vandoor kan. Want zolang wij scheefwoners of statushouders de
schuld geven, blijft de rijke vastgoedbaas de lachende derde. Het echte
probleem is de systematische afbraak van volkshuisvesting en de steeds
groter groeiende macht van vastgoedbazen. Als we elkaar de schuld geven
van het falen van ons economisch systeem, zijn de enige winnaars de
rijken en de politici die hun belangen dienen.

En dit alles is geen optelsom van toevalligheden. Het zijn allemaal
gevolgen van dezelfde ideologie, van hetzelfde economische systeem. Een
systeem dat uitgaat van concurrentie en marktdenken. Met als doel
winstmaximalisatie voor aandeelhouders en economische groei. We zien het
terug in het rendementsdenken in het onderwijs, bij de concurrentie
tussen werkenden op de werkvloer en bij concurrentie op de woningmarkt.

En we zien het op zoveel meer plekken.

We zien het als ziekenhuizen failliet gaan. Als ziekenhuisbestuurders
dure medicijnen kopen bij een bedrijf waar ze zelf een financieel belang
in hebben. Als patiënten en medewerkers de dupe zijn en in de kou
worden gezet.

We zien het aan het feit dat vijf van de zeven grootste wapenbedrijven
van de wereld een brievenbus in Amsterdam hebben, waar ze belasting
ontwijken. Om hun winst op de bommen die zij verkopen aan Saoedi-Arabië -
die vervolgens op Jemen worden gegooid - zo groot mogelijk te maken.
Dat er geld wordt verdient aan oorlog.

We zien het aan de steeds groter groeiende ongelijkheid, in de wereld en
in ons land. Dat de rijkste één procent van de wereld de helft van al
het vermogen in handen heeft. En dat de rijkste één procent van
Nederland een derde van al het vermogen in handen heeft. Dat je in de
noordelijke volksbuurten van mijn stad Groningen acht jaar eerder
doodgaat, dan in het meer welvarende zuiden van de stad.

En terwijl mensen zich in een race naar beneden bevinden, doen politici,
directeuren, bazen en aandeelhouders precies wat het economisch systeem
van hen verwacht. Zij gaan er met de winst vandoor, wij mogen vechten
om de kruimels. Een paar winnaars en heel veel verliezers.

Het is tijd voor een alternatief. We nemen geen genoegen meer met
gekleur binnen de lijntjes, maar eisen radicale verandering. Voor een
land en een wereld van ons allemaal, en niet van een paar. En daarvoor
is een grote sociale strijd nodig, te beginnen met kleine overwinningen,
te beginnen met stadsrevoluties. We moeten blijven benoemen waar de
tegenstellingen zitten en wie de macht heeft. We moeten blijven bouwen
aan een beweging van onderop die die macht bevraagt en uitdaagt. Dat is
onze taak en onze plicht als socialisten. We moeten doorgaan met
organiseren, we kunnen niet stoppen. Door stil te blijven en niets te
doen, staan we het toe. Door hoop te bieden en een vuist te maken,
kunnen we winnen. En als we met genoeg zijn, dan kunnen we de
samenleving weer opeisen, dan kunnen we bergen verzetten.

Lisa de Leeuw

Voorzitter Rood SP