Drenthe

Vergoed de reiskosten van leerlingen van middelbare scholen die verder dan 10 km van school wonen. Invoeren van het Electronisch Patiëntendossier. Onderzoek naar de treinverbinding Emmen-Groningen via Oost Groningen. Daarvoor pleitte de SP bij de algemene beschouwingen.

Meneer de voorzitter,

Samen, samen, samen. Samen wonen, samenwerken, samenleven. We gaan de samenleving weer samen aanpakken. Dat is een beetje de boodschap die het nieuwe kabinet Balkenende de wereld in hielp. En natuurlijk zijn wij blij met die koerswijziging.

Want na jaren van individualisme, van ieder voor zich en god voor ons allen, van meer markt en minder overheid, van privatiseringen, van graaien aan de top is de maatschappij anders geworden. We zijn veel kwijt geraakt. Nederland heeft de afgelopen jaren veel ingeboet in het vertrouwen dat mensen hadden in de samenleving. Lange tijd zijn we met z’n allen vooruit gegaan, samen naar een betere toekomst. Een toekomst waarin onze kinderen het beter zouden hebben dan wijzelf. Maar de afgelopen jaren maakte het voor onze regering niet uit dat velen het bestaansminimum zagen naderen. Het maakte feitelijk niet uit dat mensen aan de kant kwamen te staan. De samenleving is na paars en Balkenende 1, 2, en 3 gespleten in een laag van de bevolking die het materieel goed gaat en een laag van de bevolking die ook met hard werken de eindjes slechts moeizaam aan elkaar kunnen knopen. Het flexwerk wordt de norm. In naam van de werkloosheid van langdurig werklozen wil men zelfs de ontslagbescherming afbreken.

Overigens. Lange tijd is socialisten verweten dat wij teveel geloofden in de maakbaarheid van de samenleving. Dat verwijt hoor je minder. Want de wereldorde van Bush is wel degelijk anders. En het neo-liberalisme heeft wel degelijk veel veranderingen gebracht, ook in Europa en in ons land. Hoe de samenleving in elkaar zit is zoals we eigenlijk allemaal wel weten in belangrijke mate een keuze. Wij maken de wereld, net zo goed als dat wij een product zijn van de wereld.

Meneer de voorzitter. Toen ik de middelbare school doorlopen had, ging ik met zovele andere jongeren studeren. Een beetje idealistisch met de naïeve gedachte dat ik me zodra ik afgestudeerd was, me in zou kunnen zetten voor de verdere vooruitgang van de samenleving. Want de vooruitgang van de wetenschap en de techniek kon toch alleen maar meer mogelijkheden en een betere samenleving voortbrengen? M’n grootmoeder hielp me al snel uit de droom, hoewel ik er eerst niet aan wilde. Jongen, zo gaat het niet. We hebben keer op keer crisis. Economische crisis en ook vaak oorlog. De samenleving wordt niet vanzelf beter. Een betere samenleving vraagt om inzet van de bevolking. Van ons allemaal, o.a. bij het bepalen van de vraag welke partijen het voor het zeggen hebben en het vraagt keuzes van politiek verantwoordelijken om onze samenleving vooruit te helpen.

Balkenende, dezelfde Balkenende die de bezuinigingen van Zalm uitvoerde, heeft het nu over samen, samen, samen. Op zich vraagt dat veel soepelheid van denken. Niet alleen van Balkenende, maar vooral van ons met z’n allen. Want het is toch wel een heel andere boodschap van dezelfde man. En een boodschap die ook nog niet erg spoort met het beleid dat ingezet wordt. Want tot nog toe draaien we lang niet alle verslechteringen terug.
Er is nog geen verhoging van het minimumloon en van alle uitkeringen. De privatiseringen in de zorg brachten meer bureaucratie maar worden niet afgeschaft en de menselijke maat in het onderwijs is nog geen stap dichterbij.

Dit als korte schets van de samenleving en van de politiek anno 2007.

Hoe gaan we als Provincie Drenthe voor onze provincie met de samenleving om, in zoverre de provincie daar een rol in heeft. Waar staan we en waar gaan we naar toe.

Financiën
Allereerst mag vast gesteld worden dat de provincie ruim in het financiële jasje zit. Er is een vrije beleidsruimte van 23 en een half miljoen euro in 2007. Terwijl de operaties om te bezien waar geld nodeloos op de plank ligt nog nauwelijks gestart zijn. Toch kent Drenthe een negatieve meerjarenraming. In de commissie BFE is daar al het nodige over gezegd, want het is een merkwaardig fenomeen. De gedeputeerde verzekerde de Staten dat het meerjarenperspectief bij de begroting 2008 weer glad zou lopen, omdat tegen die tijd duidelijker zou zijn of er op andere manieren geld te vinden is dan door uit de reserves te putten.

Als SP gunnen wij hem graag de tijd, om te kijken waar het ook wel een tandje minder kan. Want een sober beleid, is wat ons betreft zeker geen slecht beleid.

Financiëel staan we er goed voor in Drenthe. Toch is ook de maatschappij in Drenthe bepaald niet af. Op diverse terreinen waar de provincie actief is, zijn de problemen bepaald niet opgelost, hoewel er soms aan verbetering gewerkt wordt. Daarbij gaat het om zaken die rechtstreeks op het bordje van de provincie liggen en soms ook kwesties waar de provincie zeker een nuttige rol zou kunnen vervullen. Graag lichten we er enkele onderwerpen uit.

Openbaar vervoer
Van de kwesties die zeker “des provincies” zijn neemt het Openbaar Vervoer een belangrijke plaats in. In elk onderzoek komt naar voren dat velen in Drenthe vinden dat de bereikbaarheid in onze provincie te wensen over
laat. Op vragen als “wat vindt u aantrekkelijk of minder aantrekkelijk in Drenthe”, komt het tekort schieten van het OV terug. Dat de provincie hiermee aan de slag moet is dus eigenlijk een open deur. Bekend is ook dat groepen mensen steeds meer aangewezen zijn op OV. Dat is niet zo vreemd. In een dorp of een wijk waar de voorzieningen langzaam maar zeker verdwijnen, waar families uit elkaar komen te wonen, daar raken bijvoorbeeld onze ouderen meer en meer aangewezen op goed OV, als ze zelfstandig willen kunnen blijven wonen in hun eigen dorp of wijk.
Dat vraagt om een veelomvattende aanpak van de provincie. En om te beginnen de wil om onze inwoners een zo maximaal mogelijk pakket aan OV te bieden.

Als SP juichen wij uiteraard de initiatieven toe om de lijn Zwolle-Emmen te verbeteren. Als het om de reistijd Amsterdam-Brussel gaat, dan horen wij regelmatig hoe belangrijk het is dat de reistijd met enkele minuten naar beneden gaat. Welaan, als er ergens tijdwinst te halen is, dan is het wel op het traject Zwolle-Emmen. Ook ziet de SP mogelijkheden om deze lijn door te trekken naar Oost-Groningen, zodat de verbinding Zwolle-Emmen-Groningen tot stand komt. De gedeputeerde sprak over een onderzoek dat 10 jaar geleden al eens gehouden is vanwege de N34. Dat is mooi, maar het lijkt ons dat de situatie vandaag toch anders is en dat we ook bredere afwegingen moeten maken. Op dit moment mogen wij er vanuit gaan dat het traject Zwolle-Emmen binnen afzienbare tijd verbeterd is. Tevens zijn er plannen om de lijn stad Groningen naar Oost Groningen te verbeteren. Dat biedt andere
mogelijkheden voor het lokaal vervoer. Maar het biedt ook eindelijk mogelijkheden voor mensen in Oost Groningen om binnen afzienbare tijd over het spoor via Emmen naar bijvoorbeeld Zwolle of Amsterdam te reizen. Nu zitten we hier natuurlijk als Drentse Staten, maar het lijkt me dat als we de mond vol hebben over de noordelijke samenwerking, dat we dan toch ook wel even mogen kijken naar de belangen van de reizigers uit Oost Groningen. Bovendien lijkt het ons dat als we het van belang vinden dat mensen met een boot een rondje kunnen varen door Drenthe en Oost Groningen, dat het dan een beetje vreemd is als we ook niet over het rondje spoor na zouden willen denken. En, bovendien past het verbeteren van de treinverbinding Zwolle-Emmen-Groningen in principe goed binnen het concept van de Noordelijke Ontwikkelings As. Natuurlijk zijn wij daarbij van mening dat als het om de kosten van het in gebruik stellen van het ontbrekende deel van de spoorverbinding gaat, dat dat niet uitsluitend voor rekening van Drenthe zou hoeven komen. Dan zouden wij zeker ook de provincie Groningen (waar reizigers het meest gebaat zijn met de verbinding) en het Rijk hierop aan willen spreken. Een dergelijk project vraagt tijd. Maar het vraagt allereerst onbevooroordeeld onderzoek. Wij zullen dan ook de motie die GL aangekondigd heeft, graag steunen.

Behalve het treinvervoer wil de SP ook graag dat de provincie investeert in een zo fijnmazig mogelijk OV in onze provincie per bus met een uitgebreide dienstverlening. Uiteraard met voertuigen die milieuvriendelijk zijn, aangepast aan mensen die niet allemaal goed ter been zijn en die aan hoge kwaliteitseisen voldoen. Wij zijn een voorstander van gratis OV voor doelgroepen. Niet iedereen is het wat dat betreft met ons eens. Maar in de voorjaarsnota komen wij op dit moment wel bijzonder weinig ideeën of initiatieven tegen om het OV te verbeteren. Dat moet wat ons betreft echt anders.

Ook vinden wij dat de provincie na moet denken of wij door moeten met het aanbesteden van het OV. Practisch gezien levert dit proces grote risico’s op, zo blijkt overal in het land. In Brabant, maar bijvoorbeeld ook in Gelderland. Bovendien blijkt het bepaald geen automatisme dat geprivatiseerde bedrijfsvoering tot meer kwaliteit leidt. Het blijkt dat de Europese regelgeving aanbestedingen niet oplegt. Dus staan wij voor een keus. Een keus die wat ons betreft doordacht gemaakt moet worden en niet op grond van marktfundamentalisme.

Gezondheidszorg
Een terrein waar Drenthe ook zeker niet af is, is de gezondheidszorg. De provincie heeft hier niet altijd automatisch het voortouw, maar heeft op een aantal terreinen bevoegdheden. Wat de SP betreft moeten wij er naar streven om een aanvullend gezondheidsbeleid in onze provincie tot stand te brengen. Aanvullend aan hetgeen instellingen zelf doen, of verzekeraars of gemeenten. En ook gericht op de toekomst. Ontwikkelingen in de gezondheidszorg, zoals een toegenomen vraag als gevolg van de vergrijzing zullen Drenthe ookal vanwege de geringe bevolkingsdichtheid zullen de komende jaren zichtbaar worden. De vraag is of we daar in Drenthe voldoende op voorbereid zijn. Natuurlijk zijn er ondernemers die een markt zien voor zorgarrangementen, maar de vraag is hoe wij onze inwoners optimale zorg kunnen blijven garanderen. Als SP pleiten wij daarom voor het samenbrengen van de kennis op dit vlak. Van
onze kant willen wij de komende maanden daar graag een voorzet voor geven. Wat de SP betreft dient de provincie te laten zien dat zij serieus werk wil maken van het gezondheidsbeleid.

Een eerste stap zou het bekostigen van de EPD (Electronisch Patiënten
Dossier) kunnen zijn. Als SP hebben wij de afgelopen maanden de ontwikkeling van de EPD in Drenthe met belangstelling gevolgd. De pilot in Hoogeveen is een groot succes. De EPD is een belangrijk hulpmiddel voor de
huisartsenzorg in onze provincie. Iedereen in Drenthe profiteert daar rechtstreeks van.

De afgelopen maanden zijn de fracties uitgebreid geinformeerd over de EPD. Naar onze mening is het goed om nog voor de zomer duidelijkheid te verschaffen, zodat heel Drenthe zo snel mogelijk kan meeprofiteren van het systeem.
De SP-fractie heeft hierover een concept motie verspreid. We nodigen de Staten uit deze motie te ondersteunen en de fracties om mede te ondertekenen. Wij horen graag reacties van de fracties en uiteraard van mevrouw Haarsma of zij wellicht nieuws te melden heeft.

Armoedebestrijding
Een ander onderwerp waar de SP groot belang aan hecht is de armoedebestrijding. Inkomensbeleid is een zaak van het Rijk en armoedebestrijding die van de gemeente. Toch vindt de SP dat we ook hier onze verantwoordelijkheid niet uit de weg hoeven gaan. Het lijkt ons prima om een coördinerende rol op te pakken. Belangrijk is ook om waar dat mogelijk is, zelf als provincie aan de slag te gaan. Het zo snel mogelijk ontwikkelen van een kortingspas op het
gebied van sport en cultuur, waardoor mensen goedkoop deel kunnen nemen aan allerlei activiteiten lijkt ons van belang.

Ook willen wij hierbij graag het voorstel doen om het vervoer van leerlingen op de middelbare school te vergoeden die wat verder van school wonen, voor zover zij niet voor studiefinanciering in aanmerking komen. Dat lijkt ons typisch op de weg van de provincie liggen. Zoals bekend is het de minister nog niet gelukt om de schoolboeken gratis te maken. Het zou toch prima zijn als de provincie erin zou slagen wel concrete maatregelen te nemen in dit geval om de reiskosten voor ouders te beperken die een kind op school hebben. Naar onze mening is dat vrij simpel uitvoerbaar, indien de scholen meewerken aan het bekendmaken van de regeling en het innemen van de aanvragen. De regeling zou wellicht al met ingang van het nieuwe schooljaar in kunnen gaan.

Wat de SP betreft kan het een brede regeling worden zonder inkomenstoets. Maar anders zou de regeling ook gekoppeld kunnen worden aan het inkomen. Ook hier horen wij graag de overige fracties over.

Toerisme en Recreatie
Het drama van de provinciale promotie aanpak blijft maar voortsudderen. Nu is er nota bene al een derde organisatie, Marketing Drenthe. Die krijgt de onmogelijke opgave om naast recreatie ook wonen en werken te promoten. Konden wij de afgelopen 5 jaren de toeristen al moeilijk bereiken, met wonen en werken begrijpen ze er helemaal niks meer van. Waar willen die Drenten eigenlijk naar toe? En wat willen ze ons eigenlijk vertellen? Het wordt tijd voor een degelijke aanpak.

1. Inventariseer wat promotie waardig is.
2. Trek de promotie van het afgelopen jaar nog 2 jaar door.
3. Bereid politieke besluitvorming voor over de toekomst van Drenthe.
4. Maak hiervoor een strategische visie over Beeld van Drenthe over 25 Jaar.
5. Stel die na overleg met marktpartijen en belangenorganisaties vast.
6. Relateer hier alle subsidies en investeringen aan.
7. Evalueer vierjaarlijks de ontwikkelingen en stel eventueel bij.

Boeren in Drenthe
De agrarische sector in Drenthe heeft een warme plaats binnen de SP. De SP koestert de schaal waarmee in Drenthe het agrarische bedrijf voortvaart. De SP sluit zich aan bij het streven van beperking van agribusiness en
intensieve veeteelt. We moeten naar een meer duurzame landbouw. Daarvoor moet de boer wel op politieke steun van de staten kunnen rekenen. Dit is mogelijk door promotie van Drentse producten in Drentse franchise supermarkten. Stimulering door de provincie kan hier goed bij helpen. Ook is stimulering van huiswinkel bij het boerenbedrijf een optie. Evenzo is actieve steun van de provincie nodig voor boeren die voorzien in verbouw eigen veevoeder en of verwerking van eigen afvalstoffen door biovergassing. De boer als zijn eigen energieleverancier is een kansrijk model. De provincie moet dan wel Essent aanspreken, dat zij het transportnet beter toegankelijker maakt en hogere prijzen per kilowattuur gaat betalen. De SP spreekt zich bovendien uit voor voortzetten en versterking van de steun aan jonge startende boeren. De premie regeling voor deze groep moet gehandhaafd blijven.

Natuur
Naast de boeren, bepaald de natuur het landschap van Drenthe. De SP staat dan ook vriendelijk tegenover de uitbreiding van natuurgebieden in Drenthe. Wel willen wij de boer meer betrekken bij het natuurbeheer. Zo is het Lofar gebied uitstekend geschikt voor een experiment van agrarisch natuurbeheer. We wachten met belangstelling de beheersplannen voor Natura 2000 gebieden af. Verder maken wij ons zorgen over het waterbeheer binnen de natuurgebieden. Wij staan een versnelde uitvoerig van het vernatten van aangewezen gebieden voor. Al was het maar om de uitstoot van CO2 tegen te gaan.

MdV
Wat de SP betreft gaan we aan de slag. Met extra aandacht voor een socialer Drenthe, ook op vlak van openbaar vervoer, gezondheidszorg en armoede bestrijding. De financiële mogelijkheden zijn er. En voor zover het nog nodig is sporen wij het college graag aan om haar verantwoordelijkheden op te pakken.